آرتروپلاستی زانو که به عنوان جایگزینی کامل زانو نیز شناخته می شود، بیشتر به عنوان تعویض کامل زانو شناخته می شود و یک روش بسیار قابل اعتماد با نتایج قابل پیش بینی است.
جراحی تعویض مفصل زانو برای عملکرد بهتر مفاصل زانو انجام می شود.
جراحی تعویض مفصل زانو برای کمک به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو در فردی با زانو درد شدید انجام می شود.
در طی این جراحی مفصل های آسیب دیده استخوان ران، کاسه زانو و ساق پا برداشته شده و مفصل مصنوعی جایگزین خواهد شد.
این روش شامل برداشتن استخوان و غضروف آسیب دیده از استخوان ران، درشت نی و گاهی کشکک و سپس جایگزینی آن با یک مفصل مصنوعی ساخته شده از فلز، پلاستیک و آلیاژهای پلیمری است.
بعد از انجام دادن این جراحی فرد درد کمتری داشته و می تواند تحرک بیشتری داشته باشد.
پزشک زمانی که درمان های دیگر پاسخگو نباشد انجام این عمل را پیشنهاد می کند.
دسترسی سریع
Toggleچه زمانی باید افراد عمل تعویض مفصل زانو را انجام دهند؟
برای بهبود و درمان درد در اثر مفاصل آسیب دیده به خصوص بیماری آرتروز، در ابتدا پزشک معالج برای افراد، دارو ها و درمان هابی را تجویز می کند که این درمان ها نظیر:
- داروهای ضد التهاب
- فیزیوتراپی
- استفاده از وسایل کمکی مانند عصا برای پیاده روی
- تزریق مفصلی کورتیزون
- کاهش وزن (برای افراد چاق)
- تزریق مکمل روانساز برای کاهش درد مفاصل
- ورزش و بهبود وضعیت سلامتی
- کاستن از فعالیتهای دردناک
حال اگر این تجویز برای افراد ثمر بخش نبود، عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام می شود که این عمل برای افرادی که دارای شرایط زیر هستند صورت می گیرد.
که این شرایط عبارتند از:
- آسیبدیدگی غضروف
- باریک شدن فضای بین مفاصل
- ناهنجاری مفصل
- سفتی مفاصل
- بیماری یا سایر عارضههای دژنراتیو یا آسیب زا
در عمل جراحی تعویص مفصل زانو از مفصل مصنوعی (پروتز) استفاده می شود.
کسانی که عمل جراحی تعویض مفصل را انجام می دهند، بهمرور شاهد بهبود درد مفاصل، یافتن توانایی انجام فعالیتهای روزمره و افزایش کیفیت زندگی خواهند بود.
بیشتر عملهای جراحی تعویض مفصل در ناحیهی ران و زانو انجام می گیرند و عمل های جراحی مچ پا، آرنج، شانه و انگشتان دست عموما بسیار کمتر انجام می گیرند.
علت تعویض مفصل زانو چیست؟
از بین رفتن غضروف، ساییدگی مفصل، التهاب آن و در نهایت بی اثر بودن درمان های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزش های خاص و داروهای خوراکی از علل اصلی تعویض مفصل زانو هستند.
در این مرحله پزشک ارتوپد با انجام جراحی و استفاده از پروتزهای مصنوعی مخصوص به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند و پس از طی دوره نقاهت، درد زانو به طور کامل از بین می رود.
چه چیزی باعث از بین رفتن غضروف و سایش استخوان می شود؟
آسیب به زانو
مفصل زانو اغلب به دلیل حوادث غیرمنتظره مانند تصادفات رانندگی آسیب می بیند.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به پوشش مفاصل حمله کرده و باعث التهاب می شود.
آرتریت
از دست دادن غضروف باعث ساییده شدن استخوان ها به یکدیگر و ایجاد التهاب و درد شدید می شود.
پوکی استخوان
با افزایش سن، احتمال شکستگی و التهاب استخوان ها افزایش می یابد و در برخی موارد باعث از بین رفتن مفصل زانو می شود.
هدف از جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟
ساییدگی مفصل باعث نزدیک شدن فاصله ی استخوان ها با یکدیگر می شود.
علاوه بر اینکه فرد برای انجام فعالیت های روزمره خود مانند بالا رفتن از پله محدود می شود، بیمار متحمل درد شدید در ناحیه ی زانو می شود،.
پزشکان معمولاً زمانی که سایر درمان های غیرتهاجمی همچون درمان دارویی، کاهش وزن و فیزیوتراپی شکست خورده اند، جراحی تعویض مفصل زانو را توصیه می کنند.
جراحی تعویض مفصل زانو در این افراد، درد ناشی از ساییدگی، روماتیسم، تخریب مفصل و آرتروز زانو را از بین می برد.
همین موضوع باعث می شود پس از مدتی کوتاه، بیمار به فعالیت های روزمره خود برگردد.
جراحی زانو بیشتر در افراد بالای 55 سال انجام می شود. افراد جوانی که نیاز به تعویض مفصل زانو دارند ممکن است بیشتر از زانوی مصنوعی خود عمر کنند و بنابراین نیاز به تعویض مفصل دارند.
پزشکان هر کاندید جراحی تعویض زانو را به صورت جداگانه ارزیابی می کنند.
کاندیدای مناسب برای تعویض مفصل زانو چه کسی است؟
تعویض مفصل به ویژه مفاصل زانو و مفصل ران یکی از موفق ترین جراحی ها در جهان است.
با این حال، پزشکان ارتوپد درمان های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و دارو را در مراحل اولیه شروع می کنند.
در برخی از این افراد درمان های اولیه تاثیری نداشته و عملکرد طبیعی زانو بر نمی گردد.
درد در ناحیه زانو همیشه، حتی زمان استراحت ادامه دارد.
به این ترتیب این افراد کاندید اصلی جراحی تعویض مفصل زانو هستند.
- کسانی که درد شدید و بی وقفه در زانو احساس می کنند.
- کسانی که محدودیت حرکتی دارند.
- کسانی که زانوهایشان تغییر شکل داده است.
- کسانی که همیشه زانو درد دارند حتی در زمان استراحت
- کسانی که تحت تاثیر درمان غیر جراحی قرار نگرفتند.
انواع مختلف جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی مفصل زانو انواع مختلفی دارد که به بررسی آنها می پردازیم.
جراحی تعویض مفصل زانو به صورت کامل
این نوع جراحی اغلب با تعویض کامل بخش های سطحی از انتهای استخوان ران، استخوان ساق پا و یا تعویض سطح زیرین کاسه زانو انجام می گیرد.
جایگزینی کامل زانو شامل جایگزینی هر سه جزء مفصل زانو است، استخوان ران (استخوان ران)، درشت نی (استخوان ساق پا) و کشکک (کاسه زانو).
استخوان و غضروف آسیب دیده از این سه قسمت مفصل زانو برداشته شده و با اجزای مصنوعی که پروتز نیز نامیده می شود جایگزین می شود.
جراح برشی در زانو ایجاد می کند و با دقت سطوح آسیب دیده استخوان ران و ساق پا را برمی دارد.
استخوان و غضروف برداشته شده با اجزای فلزی جایگزین می شود که شکل و عملکرد طبیعی مفصل را باز می گرداند.
تعویض کامل زانو زمانی انجام می شود که آسیب زیادی به کل مفصل زانو وارد شود.
جراحی تعویض مفصل زانو به صورت جزئی
این نوع جراحی در سن های مختلف قابل انجام بوده و بسته به میزان سلامتی اجزای مفصل مانند رباط ها و میزان آسیب دیدگی بخش های مختلف زانو توسط پزشک انتخاب می شود.
تعویض جزئی زانو شامل تعویض قسمت آسیب دیده مفصل زانو با حفظ قسمت های سالم است.
در تعویض جزئی زانو، جراح قسمت آسیب دیده مفصل زانو را برمی دارد و اجزای پروتز را جایگزین آن می کند.
قسمت های سالم مفصل زانو دست نخورده باقی می مانند، این روش کمتر تهاجمی است و در مقایسه با تعویض کامل زانو، بهبودی سریعتری دارد.
انواع پروتز مورد استفاده در تعویض مفصل زانو
تعویض مفصل زانو با قرار دادن پروتزهای مصنوعی در ناحیه آسیب دیده انجام می شود و پزشک شرایط بیمار را از جمله سن، وزن، وضعیت سلامت، نوع فعالیت و شدت آسیب دیدگی مفصل را مورد بررسی قرار می دهد.
او مناسب ترین نوع پروتز را انتخاب خواهد کرد. پروتزها بر اساس جنسیت به 4 نوع تقسیم می شوند:
- سرامیک روی پلاستیک
- سرامیک روی سرامیک
- فلز روی پلاستیک
- فلز روی فلز
پروتز مورد استفاده در جراحی تعویض مفصل زانو از 3 قسمت تشکیل شده است:
- قسمت مربوط به استخوان ران (فمورال)
- قسمت مربوط به استخوان ساق پا (تیبیال)
- قسمت مربوط به کشکک (پاتلار)
چگونه برای عمل جراحی تعویض مفصل آماده شویم؟
قبل از عمل جراحی تعویض مفصل زانو پزشک ارتوپد علاوه بر خواستن سابقه بیماری، از شما در خواست می کند که قبل از عمل، یک آزمایش کلی برای چکاب و معاینه کامل جسمی انجام دهید.
همچنین قبل از عمل باید هر گونه دارویی که مصرف کرده اید و یا درحال مصرف آن هستند چه گیاهی و چه شیمیایی را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
بر همین اساس افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین یا سایر داروهای دیگری که سبب لختگی خون می شود، استفاده می کنند نیز، باید طبق دستور پزشک قبل از عمل جراحی متوقف و قطع گردد.
خانم هایی که باردار هستند یا می خواهند باردار شود و یا در شرف بارداری به سر می برند نیز باید حتما وضعیت خود را به پزشک ارتوپدی اطلاع دهند.
قبل از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، افراد به مدت 8 ساعت نباید چیزی مصرف نمایید.
همچنین پزشک قبل از عمل جراحی، برای بیمارانی که از درد شدیدی رنج می برد و دچار تشویش و استرس شده اند، دارو های آرام بخشی را تجویز می کند.
بعد از آن که عمل جراحی به اتمام رسید، بیمار باید هر چه سریع تر برای بهبودی بهتر، عمل فیزوتراپی را در طول هفته انجام دهند.
اقدامات قبل از عمل تعویض مفصل زانو
رعایت نکات زیر دوران نقاهت بعد از عمل را آسان تر می کند.
- تعبیه میله های ایمنی یا دستگیره مناسب برای محیط حمام یا در کنار وان حمام
- میله ها و دستگیره های ایمنی در کنار راه پله
- صندلی ثابت برای اوایل دوره نقاهت که کفی و پشتی آن سفت و استوار است. همچنین دو دسته ی سفت در کنار آن قرار داشته و یک زیر پایی برای جلوی آن تعبیه شده باشند .
- توالت فرنگی با ارتفاع مناسب
- یک صندلی ثابت و محکم برای زمان حمام کردن
- تمامی قالیچه ها و فرش هایی که به راحتی جابجا شده و لیز می خورند، جمع شوند.
- سعی کنید در صورتی که در منزل دو طبقه سکونت دارید، تمامی وسایل ضروری خود را که برای زندگی روزمره به آنها احتیاج دارید، در یک طبقه جمع آوری کنید تا نیازی به بالا رفتن از طبقات نباشد.
نکات مهم قبل از عمل تعویض مفصل زانو
قبل از عمل تعویض مفصل زانو با پزشک ارتوپد خود جلسه ای برای مشاوره خواهید داشت.
در این جلسه پزشک سوالات شمارا پاسخ داده و درمورد عمل به شما اطلاعات می دهد.
از شما خواسته می شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید.
علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل، پزشک ممکن است قبل از انجام عمل، یک معاینه فیزیکی کامل برای اطمینان از سلامت شما انجام دهد.
ممکن است قبل از جراحی آرتروپلاستی پزشک از شما بخواهد آزمایش خون یا سایر آزمایشات تشخیصی را انجام دهید.
اگر به هر گونه دارو، لاتکس، نوار چسب و مواد بیهوشی حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از عمل تعویض مفصل زانو پزشک خود را از تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید مطلع نمایید.
اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا اگر از داروهای ضد انعقاد، آسپرین یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است لازم باشد که این داروها را قبل از عمل قطع کنید.
از شما خواسته می شود که هشت ساعت قبل از عمل، معمولاً بعد از نیمه شب ناشتا باشد.
اگر باردار هستید یا مشکوک به بارداری هستید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است قبل از عمل یک آرام بخش دریافت کنید تا به شما کمک کنند آرام شوید.
عمل تعویض مفصل زانو چگونه انجام می شود؟
مراحلی که در آرتروپلاستی زانو طی می شود در ادامه شرح داده می شود.
در ابتدا به بیمار لباس مخصوص اتاق عمل یا گان پوشانده می شود.
احتمال دارد سوند ادراری نیز به بیمار وصل شود، ممکن است به بیمار سرم تزریق شود.
حتی ممکن است نیاز باشد موهای زائد محل جراحی تراشیده شوند.
پزشک متخصص بی هوشی، با توجه به شرایط بیمار به دو روش می تواند بیمار رابیهوش کند تا برای جراحی تعویض مفصل زانو توسط پزشک آماده باشد.
در روش اول پزشک معالج تنها ناحیه محل جراحی را بی حس می نماید که به آن بیهوشی موضعی می گویند.
در روش دوم، پزشک از بیهوشی عمومی برای بیماران استفاده می کند به گونه ای که کاملا بیمار را بیهوش و بعد به عمل جراحی می پردازد.
طول عمل جراحی یک متخصص بیهوشی مرتبا وضعیت فشار خون، اکسیژن خون، ضربان قلب بیمار را زیر نظر می گیرد.
قبل از عمل جراحی ناحیه مورد نظر به خوبی ضد عفونی می شود.
پزشک در ناحیه مورد نظر برشی ایجاد می کند تا به مفصل دسترسی داشته باشد.
در این مرحله جراح نواحی آسیب دیده (غضروف و سطوح مفصلی استخوان ران و درشت نی) را با ابزار جراحی مخصوص برداشته تا پروتز زانو را جایگزین کند.
پزشک بسته به میزان و نوع آسیب در هر بیمار، مفصل آسیب دیده را با پروتزها و ایمپلنت های مخصوص جایگزین می کند.
این ایمپلنت از فلز و پلاستیک ساخته شده و با ماده ای به نام سیمان استخوانی به استخوان های ران و درشت نی متصل می شود.
پزشک همچنین ممکن است با در نظر گرفتن شرایط بیمار، یک روش تثبیت بیولوژیکی را برای اتصال استخوان به مفصل مصنوعی انتخاب کند.
در انتها پزشک محل را بخیه می زد.
بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو اگر دچار علایم زیر شده اید حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید:
- افزایش درد در اطراف محل جراحی
- قرمزی، تورم، خونریزی یا ترشحات دیگر از محل جراحی
- تب یا لرز
- بیحسی یا گزگز در عضو آسیبدیده
مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل زانو
موفقیت جراحی تعویض مفصل زانو به میزان زیادی به رعایت نکات و دستورالعمل های ارائه شده توسط جراح برای بعد از عمل، بخصوص در چند هفته اول بعد از عمل بستگی دارد.
بعد از جراحی آرتروپلاستی به مدت ۲ ساعت در ریکاوری میمانید.
برخی افراد همان روز مرخص شده و برخی دیگر لازم است در بیمارستان بمانند.
بعد از عمل باید بهمرور سعی کنید پا و مچ پا را تکان دهید، این کار به افزایش جریان خون در ماهیچههای پا کمک می کنند.
احتمال دارد پزشک داروهای رقیقکننده خون تجویز کند تا خطر لخته شدن خون در ناحیه جراحی کمتر شوند.
همچنین برای کاهش درد داروهای مسکن تجویز میشوند.
بخیه یا گیره هایی بر روی زخم ناحیه جراحی وجود دارند این بخیه ها چندین هفته بعد از جراحی برداشته می شوند.
برخی بخی ها در زیر پوست زانو قرار دارند که این بخیه ها نیازی به کشیده شدن ندارد.
تا زمان رسیدن به بهبودی کامل محل مورد نظر را در آب قرار ندهید.
بعد از عمل تمرینات پیشنهادی توسط فیزیوتراپیست را به صورت منظم انجام دهید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
ورزش آهسته به ویژه در چند هفته اول بعد از عمل، یکی از موارد مهم بعد از این جراحی است.
می بایست از انجام برخی فعالیت های روزمره خود جلوگیری کرده و توقع دردهایی که با انجام برخی فعالیت ها یا در شب ها به سراغتان می آید را داشته باشید.
از انجام فعالیت هایی مانند نشستن و ایستادن طولانی، یا بالا رفتن از پله ها خودداری کنید.
رانندگی را تا زمانی که پاهایتان قدرت عکس العمل نشان دادن مناسب را برای ترمز گرفتن و گاز دادن پیدا نکرده، به تاخیر اندازید.
دوره ی نقاهت عمل تعویض مفصل زانو
حدودا عمل تعویض مفصل زانو دو ساعت طول می کشد.
بیمار در اتاق ریکاوری از خواب بیدار می شود و ممکن است احساس سرگیجه، درد و حالت تهوع داشته باشد و تحت نظر قرار گیرد.
بیمار 3 تا 5 روز پس از جراحی در بیمارستان می ماند زیرا بیمار به این زمان برای بهبودی نیاز دارد و پزشک از سلامت کلی بیمار مطمئن خواهد بود.
در طول دوران نقاهت بیمار باید استراحت کند و از انجام فعالیت های سنگین بدنی اجتناب کند.
در عین حال، فیزیوتراپی و تمرینات برای تقویت زانو مورد نیاز خواهد بود. پزشک و فیزیوتراپ همچنین به بیمار در مورد فعالیت هایی که برای او بی خطر هستند راهنمایی می کنند.
فیزیوتراپ تمریناتی را به بیمار آموزش می دهد تا عملکرد زانو را به حداکثر برساند.
سرعت بهبود بیماران یکسان نمی باشد و در هر فرد متفاوت است.
در صورت تایید پزشک بیمار می تواند بعد از گذشت 4 الی 6 هفته به فعالیت های عادی خود برگردد، لازم است در دوره ی نقاهت به نکات زیر توجه فرمایید:
- استفاده از عصا و یا واکر هنگام راه رفتن
- فشار نیاوردن به زانو در هنگام بلند شدن
- فشار وارد نکردن به زانو در هنگام خواب
- آویزان نکردن پا در هنگام نشستن
- استفاده نکردن از پله
درد پس از عمل تعویض مفصل زانو چه مدت طول می کشد؟
طول مدت و علائم به علت اصلی درد بستگی دارد.
معمولا پس از یک هفته پس از عمل، درد با مصرف مسکن تسکین می یابد و می تواند تا چند هفته ادامه یابد.
با این حال، در صورت تداوم درد، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
علاوه بر این، استفاده از مفصل زانو معمولاً تنها پس از حدود 6 هفته دوباره امکان پذیر است.
در برخی موارد، علائم درد ممکن است بیشتر طول بکشد یا حتی ادامه یابد.
درد ناشی از التهاب مفصل مصنوعی می تواند چندین هفته یا حتی ماه ها ادامه داشته باشد تا زمانی که علائم ناپدید شوند.
در برخی موارد، علائم درد ممکن است مدت بیشتری باقی بماند، اگر مفصل مصنوعی ملتهب باشد، حتی ممکن است چندین ماه طول بکشد تا علائم ناپدید شوند.
اگر مفصل به دلیل التهاب برداشته شود، قبل از قرار دادن پروتز جدید باید مدت طولانی منتظر ماند تا التهاب به طور کامل از بین برود.
در صورتی که درد به انسداد عروق برسد، درمان سریع و دارویی پس از چند روز شروع می شود، اما حدود 3 تا 6 ماه طول می کشد.
آیا نتیجه تعویض مفصل زانو دائمی است؟
تعویض زانو یک عمل جراحی است که معمولا در موارد شدید آسیب مفصل زانو یا در برخی موارد آرتریت زانو انجام می شود.
هدف از این جراحی بهبود عملکرد زانو و کاهش درد و کاهش حرکت است. اما دائمی بودن یا نبودن نتیجه تعویض مفصل زانو به عوامل مختلفی بستگی دارد.
عواملی که ممکن است تأثیر بگذارد:
صحت عمل جراحی
اگر جراحی به درستی انجام شود ممکن است منجر به بهبودی دائمی شود.
توانایی ترمیم بدن
توانایی ترمیم بدن نقش مهمی در موفقیت جراحی دارد. برخی از افراد بهترین نتایج را کسب می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است پس از جراحی دچار مشکلاتی شوند.
میزان فعالیت بعد از جراحی
حفظ و بهبود حرکت و فعالیت بعد از جراحی نقش مهمی در ماندگاری نتیجه عمل دارد.
موارد همزمان
وجود بیماری یا سایر مشکلات در بدن می تواند اثرات نهفته داشته باشد.
تغییر سبک زندگی
تغییر در سبک زندگی و فعالیت های روزانه نیز می تواند بهبود یا تأثیر منفی داشته باشد
بسیاری از افراد پس از جراحی تعویض زانو بهبود می یابند و زندگی فعال و توانمندی دارند، اما برخی از افراد ممکن است مشکلاتی را تجربه کنند.
این موضوع به ویژه در مواردی که افراد جوان در سنین پایین تحت عمل جراحی قرار میگیرند بسیار مهم است زیرا ممکن است به مرور زمان نیاز به تعویض مفصل ایجاد شود.
برای بهترین نتیجه پس از عمل، افراد باید به توصیه های پزشک خود عمل کنند و روند توانبخشی را با دقت ادامه دهند.
مزایای عمل تعویض مفصل زانو
عمل آرتروپلاستی مزایای زیادی داشته و اکثر بیماران بعد از انجام جراحی از آن راضی هستند.
تعویض مفصل زانو در این افراد، درد ناشی از ساییدگی، روماتیسم، تخریب مفصل و آرتروز زانو را از بین می برد.
لذا پس از مدتی کوتاه، بیمار به فعالیت های روزمره خود برگردد.
مزایای این عمل عبارتند از:
تسکین درد
مهمترین مزیت جراحی تعویض مفصل زانو تسکین قابل توجه درد مزمن زانو است.
درد بدون شک اصلی ترین دلیلی است که بیمار را مجبور به انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو می کند.
بیماران مبتلا به بیماری هایی مانند استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید اغلب با این روش تسکین درد قابل توجهی را تجربه می کنند.
حدود 80 تا 95 درصد از افراد پس از جراحی تعویض زانو تسکین درد را گزارش می دهند.
بازگشت سریع به کار
اگر جراحی روی هر دو زانو به طور همزمان انجام شود، بیمار می تواند پس از 4 تا 6 هفته به سر کار خود بازگردد.
اما اگر هر زانو جداگانه عمل شود، برای هر جراحی چند هفته استراحت لازم است.
فیزیوتراپی پس از جراحی به بیمار این امکان را می دهد که فعالیت ها و وظایف عادی و روزانه را سریعتر انجام دهد.
اقامت کوتاهتر در بیمارستان
اگر جراحی روی هر دو زانو به طور همزمان انجام شود، تنها یک بار بستری شدن در بیمارستان لازم است.
زمان فیزیوتراپی کوتاه تر
معمولاً پس از جراحی تعویض مفصل زانو، فیزیوتراپی توسط پزشک دو تا سه بار در هفته به مدت چهار تا هشت هفته برای کمک به بازیابی قدرت عضلانی و بهبود دامنه حرکتی تجویز می شود.
اگر هر زانو جداگانه عمل شود، قطعا تعداد مراجعه به فیزیوتراپی بیشتر خواهد بود.
بهبود تحرک
مشکلات مفصل زانو می تواند تحرک را به شدت محدود کند و انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا بلند شدن از صندلی را دشوار کند.
تعویض مفصل زانو می تواند دامنه حرکتی مفصل زانو را بازیابی و بهبود بخشد.
بهبود عملکرد مفصل
یک مفصل زانو مصنوعی جدید در مقایسه با زانوی طبیعی آسیبدیده یا آرتروز میتواند حرکت نرمتر و پایدارتری ارائه دهد.
این می تواند به طور قابل توجهی عملکرد کلی مفصل را بهبود بخشد.
کاهش وابستگی به دارو
بیماران اغلب متوجه می شوند که پس از جراحی تعویض زانو به داروهای مسکن کمتری نیاز دارند، که خطر عوارض جانبی مرتبط با استفاده طولانی مدت از مسکن ها را کاهش می دهد.
بهبود کیفیت زندگی
با کاهش درد و بهبود عملکرد زانو، جراحی تعویض زانو می تواند کیفیت کلی زندگی را بهبود بخشد.
بیماران می توانند به سرگرمی ها و فعالیت هایی که به دلیل درد زانو قادر به انجام آنها نبودند بازگردند.
درصد بالایی از بیماران پس از جراحی کامل مفصل زانو درد کمی دارند یا اصلاً درد ندارند.
اما در انجام فعالیت های اولیه زندگی روزمره مانند خرید و کارهای اداری، پیاده روی و … مشکلی ندارند.
این بیماران که قبل از عمل جراحی بسیار ناتوان بودند، شاهد بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی خود خواهند بود.
عمل تعویض مفصل چه عوارضی دارد؟
بروز عفونت های جزئی در محل جراحی که با مصرف آنتی بیوتیک و رعایت نکات بهداشتی به راحتی برطرف می شود.
بروز عفونت های عمیق در ناحیه مفصل: در این موارد معمولاً جراحی مجدد انجام می شود.
با وجود کم خطر بودن این عمل نسبت به سایر عمل های جراحی در انسان، همچنان احتمال بروز عوارض وجود دارد.
شایع ترین عوارض آرتوپلاستی زانو یا عمل تعویض مفصل زانو عبارتند از:
- فرسوده شدن زانوی مصنوعی با گذر زمان
- تشکیل لختههای خونی در پا یا ریه
- دررفتگی و شل شدن پروتز
- محدودیت حرکت در ناحیه مفصل زانو مصنوعی
- آسیب به عروق و اعصاب اطراف محل جراحی
- طول پاهای مختلف در مقایسه با یکدیگر
- آسیب یا ترک خوردن استخوان های اطراف
- درد در ناحیه مفصل مصنوعی
- عفونت
- خونریزی
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- سفتی زانو
- شل شدن قطعات مفصل مصنوعی
- آسیب دیدن رگ ها و عصب های خونی محل جراحی
- در بد ترین حالت، ممکن است حتی بعد از تعویض مفصل زانو درد از بین نرود و کارکرد مفاصل نیز مانند روز اول نشود
بهترین سن جهت تعویض مفصل زانو
زمانی که مشکلات خاص و هرگونه تخریب برای مفاصل اتفاق می افتد پزشکان سعی دارند تا حد ممکن عمل های جراحی پرخطر را انجام ندهند و از سایر روش های کاربردی استفاده می کنند.
اما مسئله مهم این است که برخی از افراد تصور می کنند که فقط در سنین جوانی فرصت برای انجام چنین جراحی هایی را دارند و در سنین میانسالی ممکن است عمل نتیجه مناسب را نداشته باشد.
مسئله مهم این است که معمولا آسیب به مفاصل و بروز آرتروز در سنین بالا اتفاق می افتد و در این دوره افراد به عمل های جراحی و تعویض مفصل زانو احتیاج پیدا می کند.
با این حال نمی توان محدوده سنی خاصی را برای این جراحی در نظر گرفت.
برخی از جوانان ممکن است بر اثر آسیب های جسمانی، تصادفات و حتی ضربه نیاز به چنین درمانی داشته باشند، قطعا نتیجه عمل با توجه به شرایط جسمانی افراد متغییر خواهد بود.
اگر در میانسالی و با افزایش سن به چنین عملی نیاز باشد، پزشکان و متخصصان سعی دارند بهترین روش های درمانی را برای افراد انجام دهند.
به عنوان مثال تمامی بیماری های زمینه ای مورد ارزیابی قرار می گیرند تا پزشک بتواند اطلاعات دقیقی از وضعیت جسمانی افراد به دست آورد.
پس از آن پزشک با آگاهی کامل می تواند عمل مربوطه را انجام داده و تعویض مفصل زانو را به درستی در پیش می گیرند.
اگر مفصل زانو آسیب ببیند، تحلیل رود یا به طور کلی از بین برود قطعا افراد قادر به حرکت درست نبوده و ساییدگی استخوان ها بر یکدیگر درد و محدودیت بسیار زیادی را به همراه دارد.
اگر نیاز باشد که پزشک مفصل زانو را تعویض کند و جایگزین مناسب را برای آن در نظر بگیرد، محدوده سنی افراد چندان اهمیتی ندارد.
دکتر مجید قربان زاده، جراح و متخصص استخوان و مفاصل سعی دارد تا بهترین روش را در پیش گرفته و تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا ضمن انجام عمل تعویض مفصل زانو نتیجه مناسب برای بیماران به دست آید.
با این شرایط محدودیت های حرکتی افراد برطرف شده و همواره سلامت جسمانی آنها حفظ خواهد شد.
البته با توجه به شرایط سنی و جسمانی، افراد دوره نقاهت متفاوتی را طی می کنند که برای برخی طولانی تر و برای برخی دیگر با آسانی و محدودیت کمتر سپری خواهد شد.
مسئله قابل توجه که باید بدانید این است که معمولا افراد تا پیش از ۵۰ سالگی نیازی به تعویض مفصل زانو ندارند و سایر روش های درمانی برای آنها کاربردی خواهد بود.
اما در محدوده سنی ۶۰ تا ۸۰ سال اگر مفاصل زانو با ساییدگی مواجه شوند پزشکان تعویض کلی آنها را روش درمانی مناسب تری می دانند.
زیرا شرایط جسمانی در این دوره به گونه ای است که دیگر روش های درمانی با نتیجه مناسب همراه نبوده و به همین دلیل پزشکان برای بهبود سریع تر وضعیت بیمار تعویض مفصل زانو را مناسب می دانند.
قطعا از بین رفتن مفصل زانو برای تمامی افراد فرایندی دردآور و نگران کننده است و به دنبال روش های درمانی مناسب هستند.
از آنجایی که در سنین بالاتر ترمیم بافت های آسیب دیده به کندی اتفاق می افتد، پزشکان دیگر روش های مختلف را برای کاهش درد و ترمیم بافت مفصل انجام نمی دهند.
در سنین ۶۰ تا ۸۰ سالگی وضعیت جسمانی افراد به گونه ای است که نیاز است مفصل به طور کامل تعویض شود.
چراکه روند بهبود سایر روش های دیگر به کندی اتفاق افتاده و ممکن است در این دوره نه تنها نتیجه مناسب حاصل نشود بلکه شدت آسیب افزایش پیدا کرده و میزان دردهای استخوانی نیز بیشتر خواهد شد.
جایگزین تعویض مفصل زانو چیست؟
در صورتی که شدت تخریب مفصل زانو زیاد باشد و درمان های غیرجراحی در بعضی از بیماران موثر نباشد و پزشک پس از بررسی وضعیت فرد به خصوص سن وی تصمیم به تعویض مفصل زانو می گیرد.
اگر سن مفصل فرد بسیار بیشتر از سن شناسنامه او باشد و فیزیوتراپی و درمان های دارویی تاثیری نداشته باشد، پزشک چه جایگزینی برای جراحی در نظر می گیرد؟
تزریق به مفصل زانو در بیماران 40 تا 50 ساله انجام می شود، تزریق باعث سر خوردن مفصل و جلوگیری از اصطکاک می شود.
اسید هیالورونیک
عملکرد زانو را بهبود می بخشد و حرکت استخوان و غضروف به آرامی و روان انجام می شود.
عوارض این تکنیک عبارتند از: امکان ایجاد حساسیت، تورم و درد در تعدادی از بیماران.
کورتیزون
تزریق کورتیزون یک درمان قطعی نیست و تنها با کاهش درد و التهاب در ناحیه زانو برای چندین ماه موثر خواهد بود.
البته تشخیص استفاده از روش های جایگزین جراحی با توجه به شرایط بیمار و تشخیص پزشک معالج صورت می گیرد.
هزینه تعویض مفصل زانو
هزینه عمل با توجه به شرایط بیمار متفاوت می باشد.
افرادی که تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی هستند هزینه کمتری متحمل خواهند شد، به این ترتیب هزینه های جراحی شامل موارد زیر می شود:
- توانایی و تجربه پزشک متخصص
- تجهیزات بیمارستانی که در آن جراحی انجام می شود
- آماده سازی قبل از جراحی مانند رادیوگرافی، آزمایشات
- شرکت در جلسات فیزیوتراپی برای آمادگی برای جراحی تعویض مفصل زانو
- عصا یا واکر که بیمار حداقل 1 ماه پس از جراحی به آن نیاز دارد
- داروهایی که پس از جراحی توسط پزشک تجویز می شود
سوالات متداول
جراحی تعویض مفصل زانو چند ساعت طول می کشد؟
جراحی تعویض مفصل زانو جز عملهایی محسوب می شود که زمان زیادی می گیرد.
معمولا طول مدت جراحی ۲ ساعت می باشد اما با توجه به میزان آسیب مفاصل این زمان می تواند کمتر یا بیشتر شود.
چه ورزش هایی بعد از عمل تعویض مفصل زانو باید انجام شود؟
در چند هفته اول باید فقط تمرینات ورزشی که فیزیوتراپیست آموزش داده است، تکرار کنید. بههیچ وجه تمرینی را بدون مشورت با پزشک شروع نکنید.
تغذیه بعد از عمل تعویض مفصل زانو باید چگونه باشد؟
بعد از عمل جراحی به شکل قبل می توانید تغذیه خود را ادامه دهید.
بعد از جراحی از غذاهای سالم و مفید استفاده کنید.
اگر به دلیل وجود مواد بیهوشی در بدن حالت تهوع دارید، در چند روز اول غذاهای سبک استفاده کنید.
همزمان با عمل تعویض مفصل زانو می توان عمل پای پرانتزی یا ضربدری را انجام داد؟
در صورتی که پای پرانتزی یا ضربدری دارید، پزشک با معاینه استخوان زانو در مورد این عمل جراحی تصمیم گیری می کند.
اگر نیاز به عمل پای پرانتزی باشد، هر دو جراحی همزمان صورت می گیرد.
علت ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل زانو چیست؟
پس از انجام جراحی آرتروپلاستی برای بهبودی زودتر زخم ها، میزان گردش خون در ناحیه پا افزایش پیدا می کند.
بالارفتن سرعت جریان خون باعث قرمزی و ایجاد ورم در پاها می شود.
بعد از گذشت چند روز این علائم کم کم بر طرف می شود.
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو چگونه باید بخوابیم؟
بهترین حالت برای خوابیدن این است که به پشت بخوابید.
خوابیدن به پهلو ممکن است به مفصل زانو فشار وارد کند یا جریان خون به مفصل را کاهش دهد.
گاهی اوقات امکان دارد پزشک توصیه کند که هنگام خوابیدن به پشت، یک بالش زیر پاها و زانوهای خود قرار دهید.
آیا می توان همزمان با تعویض مفصل زانو عمل بریس یا پای ضربدری انجام داد؟
بله، اگر مشکل بریس یا پاهای ضربدری دارید باید در جلسه مشاوره مطرح کنید.
پزشک با بررسی استخوان زانو در مورد این جراحی تصمیم می گیرد.
در صورت نیاز به جراحی پا، هر دو جراحی به طور همزمان انجام می شود.
———————————————————–
راه های ارتباطی با دکتر مجید قربان زاده
پیج اینستاگرام دکتر مجید قربان زاده
کانال آپارات دکتر مجید قربان زاده
کانال نماشا دکتر مجید قربان زاده
———————————————————–
6 پاسخ
سلام دکتر جان، آیا نتیجه عمل تعویض مفصل زانو دائمی است؟
سلام همراه گرامی، مفاصل جایگزین شده پس از مدتی فرسوده میشوند، معمولا ۱۰ تا ۱۵ سال طول میکشد تا پروتزها فرسوده شوند.
وقت بخیر، جراحی تعویض مفصل زانو محدودیت سنی دارد؟
سلام همراه گرامی، برای انجام این جراحی محدودیت سنی تعریف نشده است.
جراحی تعویض مفصل زانو چند ساعت طول می کشد؟
سلام همراه محترم، این جراحی جزو جراحی های سخت حساب می شود و حدودا دو ساعت زمان می برد.