آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید از گروه بیماری‌های خود ایمنی است که باعث التهاب مفاصل می شود. از نشانه های بارز این بیماری درد و تورم مفاصل است. برای اینکه بفهمیم بیماری آرتریت روماتوئید چگونه پیشرفت می کند لازم است در ابتدا ببینیم یک مفصل سالم و طبیعی چگونه کار می کند؟
مفصل چگونه کار می کند؟
مفصل جایی است که دو استخوان با هم برخورد می کنند. مفصل به استخوان‌ها اجازه می‌دهد که حرکت آزادانه داشته باشند اما در فضای محدود، انتهای استخوان ها با غضروف پوشیده شده است که سطحی بسیار صاف و لغزنده است. غضروف باعث می شود انتهای استخوان ها بدون هیچ اصطحکاکی در جهت خلاف هم حرکت کنند. مفصل توسط پرده نازکی به نام سینوویوم احاطه شده است، که با تولید مایع سینوویال، سینوویوم را تغذیه کرده و باعث حرکت روان و بدون اصطحکاک مفصل می‌شود. سینوویوم یک لایه سخت خارجی دارد که، کپسول نامیده می شود و به همراه لیگامنت ها مفصل را در جای خودش نگه می‌دارد و مانع از حرکت بیش از اندازه استخوان ها می شود.
چه اتفاقی برای مفصل مبتلا به آرتریت روماتوئید می‌افتد ؟
روماتوئید آرتریت باعث التهاب در سینوویوم می شود. در نتیجه این التهاب بسیار شبیه به زمانی است که در قسمتی از بدنتان زخم و یا بریدگی ایجاد می‌شود؛ محل بریدگی قرمز و متورم می شود و مایع اضافی در محل زخم ایجاد می شود. قرمزی محل زخم به علت افزایش جریان خون است. در نتیجه شما در محل مفصل ملتهب گرمای بیشتری نسبت به قبل احساس خواهید کرد. التهاب نیز در اثر تولید مایع و سلولهای سینوویوم به وجود می‌آید. مفصل شما به دو دلیل صدمه می بیند :
- تحریک اعصاب در نتیجه مواد شیمیایی تولید شده در اثر التهاب
- کپسول در نتیجه تورم مفاصل دچار کشیدگی
بعد از آنکه التهاب برطرف شد و فروکش کرد کپسول در حالت بزرگ شده اش باقی می ماند و بنابراین نمی تواند مفصل را در موقعیت مناسب و صحیح خود نگه دارد. در نتیجه مفصل حالتی ناپایدار پیدا می‌کند و دچار تغییر شکل می‌شود.
آرتریت روماتوئید
علائم روماتوئید آرتریت چیست ؟
علائم بیماری روماتوئید آرتریت می آیند و می روند. وقتی بیماری عود می کند نشانه های بیماری نسبت به قبل بدتر می‌شود. علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- درد مفاصل و تورم
- خشکی و احساس سفتی مفاصل
- خستگی ، افسردگی ، بدخلقی
- کم خونی
- بروز علائمی شبیه به آنفولانزا مثل احساس بیماری در کل بدن، احساس گرما و تعریق
علائمی که کمتر دیده می شود عبارتند از :
- کاهش وزن
- التهاب چشم
- گره های روماتوئیدی در سایر نقاط بدن، مثلاً در ریه ها، رگ های خونی و غشای اطراف قلب که البته این مورد بسیار نادر است.
روماتوئید آرتریت در بین افراد مختلف متفاوت است. اما معمولاً به آرامی شروع می‌شود. در تعداد کمی از مفاصل، اغلب در انگشتان، مچ و گودی کف پا احساس ناراحتی می‌کنند و بعد از آن به طور متناوب دچار تورم می شوند. همچنین به هنگام برخاستن از خواب احساس خشکی در مفاصل خود می کنند. از هر 5 نفر مبتلا به آرتریت روماتوئید 1 نفر، دچار آرتریت روماتوئید پیشرفته می شود. به گونه ای که با پیشرفته شدن این بیماری علائمی نظیر:
- درد و تورم در اکثر مفاصل
- خشکی صبحگاهی مفاصل و مشکلات عمده در انجام کارهای روزمره اتفاق می افتد.
چنانچه درد، تورم مفاصل و خشکی صبحگاهی داشتید که بیش از نیم یا یک ساعت طول می کشد حتماً پزشک خود را ببینید. تحقیقات نشان می‌دهد هر چه فرد بیمار سریعتر درمان خود را شروع کند، درمان موثر تر واقع خواهد شد، بنابر این تشخیص زود هنگام از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه هنوز درمان قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد اما درمان های موجود نیز به کاهش سرعت بیماری کمک کرده و آسیب مفاصل را به حداقل می رساند. هرچه بیمار درمان را زودتر شروع کند احتمال تاثیر، بیشتر خواهد بود.
داروها
چهار گروه اصلی دارویی جهت درمان بیماری آرتریت روماتوئید استفاده می شود که عبارتند از :
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- مسکن ها
- داروهای تعدیل کننده سیر بیماری
- استروئیدها
افراد مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید اغلب نیاز دارند بیش از یک گروه دارویی را مصرف کنند؛ چرا که داروهای مختلف به روش های مختلفی کار می کنند. اگر بیمار دو یا تعداد بیشتری دارو مصرف کند می تواند تاثیر بیشتری از مصرف یک دارو بر درمانش بگذارد و البته تاثیرات جانبی اضافی نیز وجود ندارد.
مسکن ها
مسکن ها به تنهایی برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید کافی نیستند، اما اثرات ضد درد دیگر داروها را افزایش می دهند. داروی مسکن پاراستامول، بیش از سایر داروهای این گروه مورد استفاده قرار می گیرد. بیمار می تواند آن را به تنهایی، همراه با دیگر داروها و یا به عنوان یک ضد درد ترکیبی که به داروی کدئین و یا دیگر داروها اضافه می‌شود، استفاده کند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد و تورم را کاهش داده و در عرض چند ساعت شروع به کار می کنند.
تاثیر بعضی از آنها فقط چند ساعت طول می کشد و برخی نیز در تمام طول روز موثر باقی می مانند.
پزشک به بیمار کمک می کند داروی متناسب با شرایط بیماری را در مقدار مناسب مصرف کند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی به شکل قرص یا کپسول در دسترس هستند و بیمار باید با یک لیوان آب به همراه غذا و یا مدت کوتاهی پس از صرف غذا آنها را مصرف کند.
همچنین بیمار می تواند از کرم ها و یا ژل‌های داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی دقیقا در محل درد استفاده نماید. همانند سایر داروها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز گاهی دارای اثرات جانبی هستند.
ممکن است پزشک داروی مهارکننده پمپ پروتون در کنار مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تجویز کند که اثر آن حفاظت از آسیب معده است.
داروهای تعدیل کننده سیر بیماری
داروهای تعدیل کننده سیر بیماری بیشتر از طریق درمان زمینه ای بیمار عمل می‌کنند، نه از طریق درمان نشانه های بیماری. آنها داروی مسکن نیستند اما باعث کاهش درد ، تورم و خشکی مفاصل در طول هفته ها یا ماه های پس از مصرف، از طریق کاهش سرعت بیماری می‌شوند و بر روی مفاصل دارای اثرات مفیدی هستند. داروهای تعدیل کننده سیره بیماری وجود دارد که عبارتند از :
- داروهای تعدیل کننده سیر بیماری های معمولی
- روش های درمانی بیولوژیکی
داروهای تعدیل کننده سیر بیماری شامل موارد زیر می شوند:
- هیدروکسی کلرو کوئین
- متوترکسات
- تزریق املاح طلا و یا د-پنی سیلامین ( این دارو امروز به علت عوارض خاص خود کاربرد درمانی کمی دارد )
از آنجا که این داروها به کندی عمل می کنند، لازم است بیمار مصرف آنها را قطع نکرده و به طور منظم ادامه دهد. حتی اگر به ظاهر اثر مثبتی مشاهده نمی کند. این دارو ممکن است دارای اثرات جانبی باشند. بنابراین بیمار به هنگام مصرف این داروها باید به دقت از خود مراقبت کند. نمونه‌های این داروها شامل:
- آزایتروپین
- لفنولامید
داروهای بیولوژیکی مولکول های مفرد درگیر در فرآیند التهاب و آسیب مفصلی را هدف خود قرار می‌دهند. برخی درمان های بیولوژیکی داروهای ضد ( TNF) یا کامل ترش ( Tumour necrosis factor) نامیده می شوند و اینها پروتئینی به نام فاکتور نکروز تومور را هدف قرار می دهند. وقتی مقدار این پروتئین در خون یا مفصل از حد مجاز تجاوز کند، التهاب افزایش پیدا می‌کند. داروهای ضد ( TNF) عبارتند از :
- آدالیمومب
- سرتولیزوماب پگول
- اتانرسپت
- اینفلیکسی مب
بیمار فقط زمانی تحت درمان با داروهای بیولوژیک قرار می گیرد که به داروهای تعدیل کننده سیر بیماری های معمولی پاسخ درمانی نداده باشد و یا اثرات جانبی بر او داشته است. داروهای بیولوژیک اغلب به همراه داروهای تعدیل کننده سیر بیماری های معمولی مثل متوترکسات مصرف می شوند.
استروئیدها
استروئیدها اثری بسیار قوی بر کاهش التهاب دارند و اگرچه این داروها بیماری آرتریت روماتوئید را درمان نمی‌کنند، اما باعث کاهش شدت آن می شوند. این داروها به صورت تزریق در مفصل، رگ و یا عضله و یا به صورت قرص در اختیار بیمار قرار می گیرد. استروئیدهای تزریقی دارای اثرات جانبی زیر می‌توانند باشند:
- نازک شدن و دیگر تغییرات در پوست اطراف
- محل تزریق ( آتروفی )
- گر گرفتگی صورت
- تداخل با چرخه قاعدگی در خانم ها
- تغییر خلق و خو
اثرات جانبی قرص های استروئیدی شامل موارد زیر می تواند باشد که عبارتند از:
- اضافه وزن
- نازک شدن استخوان
- ضعف عضلات
- آب مروارید
- افزایش قند خون و یا فشار خون
- افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت
درمان فیزیکی
مراقبت از مفاصل در درمان روماتوئید آرتریت بسیار مهم است. تمرینات ورزشی بخش مهمی از درمان را تشکیل می دهد و فیزیوتراپ ها می توانند تمرینات مختلفی را به بیمار پیشنهاد کنند که در کاهش علائم بیماری نقش بسزایی دارد. اگر در پا و یا زانوهایتان مشکل دارید می‌توانید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. آنها می‌توانند کفش مناسب برای ورزش و یا کارهای روزانه را به شما معرفی کنند. اگر شما در انجام فعالیت های روزانه مشکل دارید می‌توانید به یک متخصص ارتوپد با تجربه نظیر دکتر مجید قران زاده مراجعه نمایید؛ که به شما راه هایی را پیشنهاد کند تا بدون وارد آمدن فشار زیاد بر مفاصل، کارهای روزانه تان را بتوانید به بهترین نحو انجام دهید.
جراحی
بیماران روماتیسمی به جراحی نیاز پیدا می کنند. عمل جراحی ممکن است جزئی و سبک باشد، مثل آزاد کردن عصب درگیر و یا اینکه عملی بزرگ و اساسی مثل تعویض زانو باشد.
———————————————————–
راه های ارتباطی با دکتر مجید قربان زاده
پیج اینستاگرام دکتر مجید قربان زاده
کانال آپارات دکتر مجید قربان زاده
کانال نماشا دکتر مجید قربان زاده
———————————————————–
بدون دیدگاه