نکروز زانو چیست؟

به طور کلی بیماری نکروز زانو یکی از بیماری های  بسیار دردناک است که به دلیل اختلال در جریان خون برای استخوان های زانو به وجود می اید.

این اختلال باعث مرگ می شود و به مرگ استخوانی زانو منجر می شود.

باعث آسیب ستون فقرات به مفصل زانو می شود و نهایتا منجر به اتفاقات دردناک مفصل زانو می گردد، این بیماری در خانم ها و افراد مسن به شدت دیده می شود.

نکروز در یک زانو رخ می‌دهد و معمولاً کندیل داخلی فمور را درگیر می نماید.

دلیل به وجود آمدن نکروز زانو

دلیل اصلی به وجود آمدن این بیماری هنوز مشخص نیست اما فاکتورهایی می‌تواند در افزایش آن کمک کند.

بیماری نکروز زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به استخوان وجود ندارد یا کاهش می‌یابد، که می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:

ترومای مفصل یا استخوان

آسیبی مانند دررفتگی مفصل می‌تواند به رگ‌های خونی مجاور آسیب برساند.

درمان سرطان با پرتودرمانی نیز می‌تواند استخوان را تضعیف کرده و به رگ‌های خونی آسیب برساند.

رسوب چربی در رگ‌های خونی

چربی (لیپیدها) می‌توانند رگ‌های خونی کوچک را مسدود کنند. این امر جریان خون به استخوان‌ها را کاهش می‌دهد.

بیماری‌های خاص

بیماری‌هایی همچون کم‌خونی داسی شکل و بیماری گوچر نیز می‌توانند جریان خون به استخوان را کم کند.

علاوه بر این، داروهای کورتیکواستروئیدی که توسط افراد مبتلا به آسم و آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند، می‌توانند جریان خون به مفصل زانو را کاهش دهند.

گاهی اوقات علت استئونکروز زانو که ناشی از ضربه نیست، دقیقاً مشخص نیست. ژنتیک، مصرف بیش از حد الکل، داروهای خاص و سایر بیماری‌ها نیز می‌توانند در این بیماری نقش داشته باشند.

علائم نکروز زانو

اولین نشانه این بیماری درد ناگهانی در قسمت زانو است.

این درد هنگام تحمل وزن بالا رفتن از پله و در زمان شب بیش تر از روز رخ می دهد و شدت آن افزایش پیدا می‌کند. در نمونه و محدود به محل ضایعه از علائم دیگری عبارتند از :

• حساسیت زانو و اطراف آن به لمس
• تورم زانو
• کاهش محدودیت حرکت
• مفصل زانو به دنبال درد

این بیماری ممکن است چندین ماه طول می‌کشد و تشخیص زود هنگام بیماری بسیار حائز اهمیت است.

در برخی از مطالعات دیده می‌شود که تشخیص و درمان زود هنگام نتایج بسیار خوبی در درمان آن دارد.

نکروز بی‌دلیل زانو معمولاً با درد در قسمت داخلی یکی از زانو ها به وجود می آید.

درد زانو به صورت ناگهانی شروع می‌شود و در هنگام شب و در زمان تحت فشار قرار گرفتن زانو بدتر می شود.

برخی اوقات درد ناشی از بیماری نکروز زانو شبیه درد پارگی مینیسک است، این درد ثانویه با درد هایی به صورت تدریجی به وجود می‌آید.

معمولا درد قسمت داخلی زانو به وجود می‌آید و در قسمت بیرونی درد ایجاد نمی‌شود فردی که دچار بیماری نکروز ثانویه است در سایر مفاصل بدن از جمله ران دچار درد می شود.

زیرا این اختلالات تعداد زیادی از مفاصل بدن را درگیر می‌کند در صورتی که یک روز پس از عمل جراحی این درد به وجود بیاید باعث درد در قسمت داخلی زانو می‌شود و به طور ناگهانی ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی نیز به وجود می آید.

تشخیص نکروز زانو

در طول معاینه فیزیکی، پزشک شما ناحیه اطراف مفاصل شما را فشار می‌دهد و حساسیت را بررسی می‌کند.

همچنین ممکن است مفاصل را در موقعیت‌های مختلف حرکت دهد تا ببیند آیا دامنه حرکتی شما کاهش یافته است یا خیر.

بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند باعث درد مفاصل شوند. آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند به تعیین منبع درد زانوی شما کمک کنند. این آزمایش‌ها عبارتند از:

عکسبرداری با اشعه ایکس

این آزمایش‌ها می‌توانند تغییرات استخوانی را که در مراحل بعدی استئونکروز زانو رخ می‌دهند، نشان دهند.

در مراحل اولیه بیماری، عکس‌برداری با اشعه ایکس معمولاً هیچ مشکلی را نشان نمی‌دهد.

ام آر آی و سی تی اسکن

ام آر آی و سی تی اسکن می‌توانند تصاویر دقیقی از تغییرات اولیه استخوان تهیه کنند.

اسکن استخوان

مقدار کمی ماده رادیواکتیو به داخل ورید تزریق می‌شود.

ردیاب به مناطقی از استخوان که آسیب دیده یا در حال بهبود هستند، حرکت می‌کند و به صورت نقاط روشن در اسکن تصویربرداری نشان داده می‌شود.

رادیوگرافی

رادیوگرافی در نماهای ایپی و لاترال زانو دیده می‌شود در مراحل پیشرفته بیماری تغییرات استخوانی در عکس های رادیوگرافی قابل مشاهده است و روند آن دیده می شود.

درمان نکروز زانو

درمان بیماری نکروز زانو بستگی به مرحله بیمار و اندازه درگیری استخوان دارد.

در مراحل ابتدایی این بیماری به گونه ای که وسعت درگیری بسیار کم باشد درمان غیر جراحی صورت می گیرد.

درمان غیر جراحی شامل دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی است که باعث کاهش درد و التهابات می‌شود.

استفاده از عصا باعث می‌شود زانو وزن کمتری را تحمل کنند و درنتیجه روند رو به تخریب آن کاهش پیدا کند.

تمرین های ورزشی به منظور تقویت عضلات ران و افزایش حرکات زانو مفید هستند.

ورزش در آب به جهت کاهش فشار بر روی مفصل توصیه می‌شود.

کاهش فعالیت های مثل بالا رفتن از پله می تواند به درمان کمک کند.

دارو های بیس فسفونات با مهار استئوکلاست مانع  از دست دادن حجم توده استخوان می شود تحقیقات نشان می‌دهد که این داروها به کاهش کلپس مفصل در بیماران کمک می کند و در نتیجه جراحی و تعویض مفصل زانو را به تعویق می‌اندازد.

دارو درمانی

در مراحل ابتدایی نکروز آواسکولار زانو، برخی داروها مکان دارد به کاهش علائم کمک کنند:

داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است به تسکین درد کمک کنند. NSAID های قوی تر با نسخه پزشک در دسترس هستند.

داروهای پوکی استخوان ممکن است پیشرفت نکروز آواسکولار را کاهش دهند.

داروهای کاهش دهنده کلسترول با کاهش میزان کلسترول و چربی خون ممکن است به جلوگیری از لخته شدن خون که می تواند باعث استئونکروز زانو شود، کمک کند.

داروهایی که رگ های خونی را باز می کنند مانند ایلوپروست (ونتاویس) ممکن است جریان خون را به استخوان آسیب دیده افزایش دهد.

برای اختلالات لخته شدن خون، رقیق کننده های خون مانند وارفارین می توانند از لخته شدن خون در رگ های خونی که استخوان را تغذیه می کنند، جلوگیری کنند.

فیزیوتراپی نکروز زانو

یکی از روش‌ های غیر جراحی که بسیار مثمرثمر هست فیزیوتراپی می باشد و باعث تسکین درد و جلوگیری از آسیب های استخوانی می‌شود.

نمی‌تواند به طور کلی تمام آسیب‌ها را از بین می‌برد متخصص فیزیوتراپی در جلسه اول به ارزیابی ‌های لازم می پردازد و میزان توانایی حرکت زانو را بررسی می‌کند و طبق آن حرکت های لازم را به فرد تجویز می کند.

استفاده از کمپرس یخ یک روش بسیار سودمند در کاهش درد های بعد از فیزیوتراپی می باشد که البته استفاده از کمپرس گرم هم می تواند تسکین دهنده باشد.

هدف اصلی فیزیوتراپی در این مورد، تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود حرکت مفصل زانو و کاهش درد و التهاب است.

در زیر برخی از تکنیک‌های رایج مورد استفاده در فیزیوتراپی برای درمان استئونکروز زانو آورده شده است:

• تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی بر تقویت عضلات اطراف زانو، مانند عضلات ران و ساق پا تمرکز دارند. این تمرینات شامل انجام حرکات مناسب و وزنه‌برداری برای بهبود قدرت عضلات و استحکام استخوان است.
• تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات انعطاف‌پذیری به بهبود انعطاف‌پذیری و خاصیت ارتجاعی عضلات و بافت‌های اطراف زانو کمک می‌کنند. این تمرینات شامل تمرینات کششی و استفاده از تکنیک‌هایی مانند کشش است.
• تمرینات تعادل و کنترل حرکت: تمریناتی که بر تعادل و کنترل حرکت تمرکز دارند، به بهبود کنترل حرکت زانو و جلوگیری از سایر آسیب‌های مرتبط با استئونکروز زانو کمک می‌کنند.
• ماساژ و تکنیک‌های دستی: ماساژ و تکنیک‌های دستی می‌توانند در کاهش درد و التهاب زانو مؤثر باشند. این تکنیک‌ها شامل ماساژ عضلات و بافت‌های اطراف زانو و تکنیک‌های دستی مانند ماساژ بافت عمیق، ماساژ اسکار و ماساژ لنفاوی است.
• استفاده از تجهیزات و تمرینات تکمیلی: استفاده از تجهیزاتی مانند بال، ترامپولین و توپ فیزیوتراپی می‌تواند به تمرینات تنوع ببخشد و سرعت بهبودی را افزایش دهد.

اوزون درمانی

در این روش، از اوزون که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است، برای بازسازی و ترمیم بافت و مفاصل آسیب دیده استفاده می‌شود.

این روش درمانی، یک درمان ضد التهابی است که با تزریق کلاژن به بافت‌های همبند بدن تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام می‌شود که باعث تولید گاز و ماده اوزون در بافت‌ها و بازسازی بافت‌های آسیب دیده و بافت‌های ضعیف اطراف مفاصل می‌شود.

این مواد به بافت‌های آسیب دیده یا اطراف مفصل تزریق می‌شوند و باعث بازسازی این نواحی می‌شوند. در برخی موارد، در صورت صلاحدید پزشک، همزمان ژل نیز به مفصل تزریق می‌شود.

شاک ویو تراپی

این روش در مراحل اولیه نکروز آواسکولار سر استخوان ران مفید است.

درمان با امواج شوک خارجی می‌تواند درد را کاهش داده و عملکرد مفصل ران را بهبود بخشد، می‌تواند باعث پسرفت نکروز آواسکولار شود.

جراحی نکروز زانو

در صورتی که سطح درگیری زیاد باشد یا درمان با درمان های غیر جراحی بهبود نیابد جراحی توصیه می‌شود درمان های جراحی شامل موارد زیر می گردد

تعویض مفصل یک طرفه زانو

در مواردی که یک درد کوچک و محدود ندیده باشد می توان از این روش استفاده کرد در این روش بر قسمت آسیب دیده در یک کارد را بر می دارد و با استفاده از یک پروتز جنس فلزی و پلاستیک فشرده آن را جایگزین می‌کنند.

تعویض مفصل کامل زانو

در مواردی که درگیری فراتر از این کندیل باشد و نیاز به تعویض کامل در زانو باشد از این روش استفاده می کنند.

استئوتومی فوقانی یا دیستال فمور

در مواردی که  استئوتومی باعث ایجاد پای پرانتزی و یا والگوس که هم پای ضربدری شود.

از این روش برای اصلاح زاویه اندام تحتانی استفاده می کنند.به طور کلی زانو بزرگ ترین و قوی ترین مفصل را در کل بدن .

این استخوان از انتهای قسمت تحتانی استخوان ران تا  بالای استخوان ساق و کشکک تشکیل می‌شود.

انتهای این سه استخوان دردی که با هم تناقض تماس دارند با استفاده از یک میله مفصلی پوشانده می شود.

ماده لغزنده و اساسی از استخوان محافظت می کند و آن را قادر می‌کند در حین حرکت دادن به راحتی برای یکدیگر سر بخورند.

پیوند استخوان

پیوند استخوان یکی از روش ‌های درمانی برای بهبود و نکروز زانو می باشد.

در این روش پزشکی اقدام به تخلیه کامل استخوان مرده می کند و از بافت سالم و استخوان در سایر نقاط بدن به منظور جایگزین کردن بافت مورد استفاده می کند.

پیوند استخوان باعث محافظت از بافت ضعیف استخوان‌ ها می‌شود.

جراحی رفع فشار

فشار ساده ترین و رایج ترین نوع روش های درمان در این رابطه است که در آن پزشک استفاده یک به یک یا چند سوراخ در روی زانو از میزان فشار داخلی استخوان کمک می‌کند.

با این روش درمانی باعث تسکین درد و تحریک فرآیند آن می‌شود.

روند بهبودی نکروز زانو

سیر طبیعی استئونکروز زانو با استئونکروز لگن متفاوت است.

تا 50٪ از بیماران مبتلا به استئونکروز ایدیوپاتیک در دوره قبل از رادیولوژی بهبود می‌یابند و دچار آرتروز نمی‌شوند.

مهمترین عامل تعیین کننده میزان بهبودی، اندازه ضایعه است. بیماران مبتلا به استئونکروز ثانویه پیش آگهی بدتری دارند.

در نتیجه، امروزه به دلیل پیشرفت در روش‌های تصویربرداری رادیولوژی، تشخیص استئونکروز خود به خودی مفصل زانو، به جز در مراحل اولیه، بسیار آسان‌تر شده است.

با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیکی که چنین اطلاعات مهمی را در اختیار جراح ارتوپد قرار می‌دهد، هنوز هیچ اجماعی در مورد درمان وجود ندارد، به جز مرحله اول نکروز.

در این مرحله، مهمترین نکته‌ای که جراح را در تصمیم‌گیری‌های درمانی راهنمایی می‌کند، مشاهدات بالینی و تجربه شخصی او خواهد بود.

———————————————————–

راه های ارتباطی با دکتر مجید قربان زاده

پیج اینستاگرام دکتر مجید قربان زاده

کانال آپارات دکتر مجید قربان زاده

کانال نماشا دکتر مجید قربان زاده

———————————————————–